Music for Rituals

Vital Weekly:
When Zoharum re-released 'Soundtrack For The Antwerp Zoo Aquarium’ (see Vital Weekly 818) I confessed that I was never a big fan of Hybryds, mainly because of their ritualistic, occult thing. „Maybe it was the connection they made with anything 'ritual’ to which I developed an allergy,” I wrote back then. Now, obviously lots of things one does are rituals, but I am sure here it is more connected to the occult, and maybe I don’t feel connected to anything that is faith/religion/system/occult based. I’d rather do my own rituals. I am pretty sure I heard 'Music For Rituals’ before, as it was released by Artware in 1992, but now, more than twenty years I was wondering how it holds up. There is surely a market for such re-issues as Zoharum more than once proofs, and they add a bonus disc of rare and previously unreleased pieces. The music of Hybryds, a duo of Magthea and Yasnaia, with additional help from others such as Vidna Obmana, is recorded onto cassette four track, which would now be a statement of intent maybe, but back then was the only affordable option. Instrument wise they use a Korg delay, cello, a synth and microphones. The Korg delay only sampled short (-ish) fragments, which add a rhythmic element to the music, but at times also an element of industrial music. Some of these pieces seem to be nothing more than some loops phasing together, which is actually quite nice. It’s very much something of those days, I think.  And at other times there are wordless chants to be heard, ritualistic, tribal percussion and such like, and you can start burning incense over the pentagram in the cave below, but here too, I actually enjoyed it. It’s a lot of music here, two and half hours, but for the more experimental heads, such as me, on the bonus disc there is some interesting stuff with the help of saxophone player Barry Pilcher, processed by Hybryds, which brings some wonderful, alien ambient music. It is followed by the longest piece, with lots and lots of sounds from the Koto, but without a nice form of processing, and is a rather weak ending. But to be fair: I actually enjoyed this whole package a lot!

Heathen Harvest:
This release is huge, and in every possible way! Not only is the amount of music on this double-disc set plentiful, this expanded and remastered version of the original also brings together unreleased pieces and complete works from various cassette compilations.
Music for Rituals was recorded between 1988 and 1992 in numerous locations and by (mail or personal) collaborations with several other notable artists (Yasnaïa, Vidna Obmana, and Pier Luigi Andreoni). Besides streaming the album, you can also read many stories about the project in these years, shared by Sandy Nys, the single individual behind Hybryds. So, while playing the recording, you’ll be traveling all around the world, just like one of the audio tapes that make this release whole: hidden in an envelope, played over and over again, dubbed, resampled, reworked and made eternal. You’ll find yourself accompanying Yasnaïa with her voice and cello, or enjoying the sax of Barry Edgar Pilcher, somewhere in the rainy UK. You’re even given the chance to share the time in which Sandy spent working on a video tape rental where he was sampling a speech from Girl Hunter, mixing it with Yasnaïa’s instrumentation.
Music for Rituals is a like a diary, capturing not only history, but a moment in time of somebody’s life. If you can, imagine all the music throughout all those years, fragmented in pieces, carried by hundreds of mailmen, traveling among numberless collaborators, soaked with hundreds of touches and ideas.
One can barely come up with a cohesive and thorough analysis of this album as there’s no good or bad music inside. There’s simply an endless stream of pure and multi-layered music instead, and you’re more or less privileged to have experienced it. If you could only think of all the people who will never have the chance to enter this universe of sound through the epic “A Door of Perception”, or be comforted in the cosmic “The Garden at the Sea”, even if we all know Dark Ages are approaching… Yes, you can keep this mind-game up for hours until you list each and every bit of sound on the album. There is diversity in approach and people here, and one would be quite blind and deaf not to appreciate Music for Rituals. Sometimes the artists utilize ritual drones, sometimes voices, and occasionally they take the approach of traditional percussion and instrumentation. I was wondering whether or not this album should have been re-arranged to follow something of a genre-specific or emotive build-up, but I prefer it like it is:  scattered and sparse, just like the world, and perhaps even more.
There are many highlights among the tracks, and there are those that, today, I’d skip playing. However, coming back with time, not everything should be accentuated on, as the only importance is the experience, or more specifically, to live through it. I’d change only one thing about this record — the title shouldn’t be left the same as it’s no longer sufficient. Even if it’s captivating, after two decades, this is not just music for rituals, but more like music that is equal to existence. It is the only means for survival in this usually-too-plain of a world and life we’re meant to endure.
So pick this album, put it on your shelf, and every time you see it gathering dust, just mind one thing:  that this is somebody’s life, so take good care of it, as not everybody has been given such a gift.

Freq:
Hybryds are one of those Eighties/Nineties tape culture outfits (in this case from Belgium) whose early material is getting a welcome series of re-releases nearly three decades later. Zoharum have pulled out all the stops for this double CD package of their debut 1992 CD Music For Rituals which is complemented by a bonus disc, Rarities and Unreleased.
Recorded to four-track cassette and cleaned up for the re-issue, Music For Rituals actually manages to sound for the most part as might be hoped – if not always expected or transpires – would apply to rediscovered music of this era and genre: fresh and to a large degree out of time and place. Given the title, it’s no surprise that there’s a fair bit of chanting, droning and looped percussion going on at various intervals, voices channelled through delay effects and pitched to less obvious frequencies. There’s a certain amount of cassette compression – but not hiss – present from the master recordings, but this usually results in the album maintaining a particular texture characteristic of its origins, and Hybryds also obviously knew what they were doing with their excellent production techniques.
There’s a lot of affinity here with other groups (Coil, Zoviet:France and pretty much everyone who appeared on the Elephant Table Album, for example) who were busy working in a pre-internet underground music scene which collaborated by tape-swaps in the post and communicated – and often heard of each other – largely by word of mouth and through small-circulation photocopied fanzines. As Europeans with access to relatively cheap recording devices encountered musicians and recordings from around the globe (as exemplified here by the inclusion of a recording credit for an unknown Ecuadorean street musician), those without any interest whatsoever in making bland so-called world music produced results which were often, though not always, as striking as those on Music for Rituals. Hybryds could perhaps more profitably be subsumed under the rubric of experimental music, though as their contemporary Edward Ka-Spel has observed, this can make it sound like the musicians don’t necessarily have an idea of what they are doing.
Psychedelic doesn’t really cover what Hybryds are up to here either, as when the matching of drips with metal clangs run through a primitive looper in “Aquahypno” become possessed of a mesmeric quality while the beats shuttle from ear to ear, its wide-spaced stereo panning working particularly well. Similarly, a track like “Apas” has a watery quality to what could be multitracked monks chanting quietly into a vast, slowly gyration at the periphery of a cosmic void. Hybryds can get spooky too, as on the haunting dronescape of “Drifting Moon” or in the eerily pitch-tweaked, back-masked and slurred declamations of “The Man With No Shadow” which would doubtless raise a horripilation or two at volume in a darkened room thick with incense and other smokes. When there are vocals, they are enunciated and sung by Yasnaïa, who also plays heavily-effected cello on many of the tracks.
Other musicians joining mainstay Sandy Nys (AKA Magthea, the only constant member of Hybryds) on both discs include Vidna Obmana while other guests contribute to a pair of half-hour tracks which provide the bulk of the rarities disc. These include the briefly-encountered Michel (last name long forgotten) and his self-made kotos which provide melodies for the sprawlingly cinematic exotic-erotic fantasy composition “Girlhunter.” This latter features dialogue sampled from a Japanese S&M VHS film of the same name, a track freshly-unearthed and remixed for this double CD edition. Barry Edgar Pilcher joins in with snippets of tape shares fed through a primitive sampler and delays to help create the long, winding “Saxapulations” from 1984, which calls to mind Ariel Kalma‘s hauntingly stratospheric sax and electronics promenades from the Seventies; Pilcher later became a long-distance member if Hybryds, appearing also on the same disc’s still more reflective and abstractly diverse “Soundpainting Part 2.”
Hybryds often present a deceptively calm, even gentle, aspect to their rituals, such as the one dedicated to Quetzalcoatl which rises up in stately progress from uncurling percussion loops, what sounds like a shakahuchi and sparse accretions of electronics, resolving into the almost twangy atmospheres of a gently hypnotic ethnological forgery, to borrow Can‘s terminology. This description could apply to quite a few tracks here: “Girlhunter,” naturally; “Agape,” “Vayu,” “Azjemz” or “Ros Caelestis;” while the concluding “Coda by Joseph Campbell” is a bit of a queasy statement of both intent and perhaps the obvious as the famous mythographer’s sampled voice observes, “By participating in a ritual you are participating in a myth,” and this sense of an imaginary global world rising into view was certainly reasonably typical of its time.
It’s all round good news then, that Music For Rituals is finally getting a well-deserved re-release. It’s more than deserving of any news fans which Hybryds get as a result, and proof positive that there’s far, far more music out there than had perhaps been remembered or encountered the first time around.

ChainDLK:
This album is a reissue of the first CD album of this project, conceived as a 'mail art music’ and recorded on a 4-track cassette, featuring a bunch of collaborations with people like Vidna Obmana and Pier Luigi Andreoni. The result is an essay on post-industrial and ambient music of undoubtable charm.
From 'A Door to Perception’ to 'Coda’ this album is focused on loop and just intonation singing as in 'the Garden at the Sea’. 'Ritual for Quetzal Coatl’ is the center of the work as it juxtaposes the loop and the beat with a sort of field recording of ethnic flavor. 'The Man with No Shadow’ features samples perhaps taken from japan movie. This release features also a bonus cd with more experimental tracks like 'Saxapulations’ where sax samples are layered and juxtaposed and 'Girl hunter: Dabide no hoshi: BishÃÃÃôjo-gari’ where film samples are in a dialogue with classic japan instruments like koto marking a departure from the atmosphere of the other tracks.
Even if it’s a really long release, almost two hours and an half with his bonus, there’s no fill-in or boring interludes, it’s full of ideas and surprises so it’s strange that it’s so underrated when there’s some books about ambient music. A gem rediscovered.

Kulturterrorismus:
inst zählte DONNA KLEMM (1948 – 2008) mit ihrem Verlag & Mailorder ARTWARE Prod. zu den Aushängeschildern der industriellen Bewegung, wo die Belgier HYBRYDS 1992 ihr Kultalbum “Music For Rituals” herausbrachten, das 22 Jahre später, 2014, eine Neuauflage (inklusive Bonus CD) über ZOHARUM RECORDS erfährt, welches die brillante Musik der Zeit, aber nicht die damalige Stimmung, wiedergibt!
Gefallen mag, dass ZOHARUM RECORDS das Hauptwerk “Music For Rituals” in keinster Weise abänderte, wodurch der Originalcharakter dieser HYBRYDS Meisterleistung erhalten bleibt, die das polnische Label in einer strikten Auflage von 500 Kopien wiederveröffentlicht, der eine Bonus-CD mit Raritäten & unveröffentlichten Tracks beiliegt.
Neben SIXTH COMM, CURRENT 93 (zu ihren Anfängen) zählen (THE) HYBRYDS zu den Schwergewichten des Ritual Industrial – Warum belegen die 16 Tondokumente, die den Soundtrack “Music For Rituals” bilden, eindrucksvoll, wo das einstige Großkollektiv eine durchweg packende Vorstellung der Sonderklasse konzipierte, deren Atmosphären von naturnaher Primitivität geprägt sind, das die Natürlichkeit der Gesamtheit perfekt unterstreicht! Insgesamt ein MUSS für alle Anhänger(-innen) der industriellen Old-School Tonkunst, dem auch nach x Hördurchläufen NICHT seine Ausdruckskraft erlischt, wofür sich vor allem diverse Percussion & Sprachsamples verantwortlich zeigen, die für unfassbare Organik & Tiefe sorgen. PS: Wer Zugaben benötigt, bekommt in der Bonus-CD einige HYBRYDS Leckerbissen geboten, welche die Mehrheit defacto NICHT benötigt.
Fazit:
“Music For Rituals” ist ein weiterer Beleg dafür, dass in den 80ern bis Mitte der 90er die besten Alben im Industrial entstanden, danach war die Blüte dieser Bewegung beendet (Schade, aber Realität!), weshalb dieses Meisterwerk der HYBRYDS in jede gut sortierte Sammlung gehört – meine absolute Empfehlung!

Necroweb:
Noch viele Worte über eine der wohl einflussreichsten Formationen im rituellen Sektor zu verlieren, ist im Grunde genommen Zeitverschwendung. Gerade der Name Hybryds geistert seit Jahren durch die Szene und viele hochwertige Veröffentlichungen tragen dazu bei.
Eine davon ist “Music For Rituals”, die nun als Re-Release vorliegt. Diese aufgepäppelte Auferstehung haben wir dem Label Zoharum zu verdanken.
“Music For Rituals” ist wahrhaft ein meisterhaftes Klangerlebnis, welches selbst nach 20 Jahren nichts an Reiz verloren hat, sondern vielmehr aufzeigt, wie weit man schon damals anderen Musikern voraus war.
Gekleidet in einem schicken Digipak kann hier also alles überzeugen und bereits der Erstkontakt offenbart ganz großes Kino.
Eingängige Klangmuster, die einen teils hypnotischen Charakter besitzen, welcher wiederum zumeist auf der rhythmischen Taktgebung basiert, sorgen schnell für Begeisterung und unausweichliches Kopfkino.
Stücke wie etwa das fantastisch gesungene “The Garden At The Sea” oder “Aquahypno” und “Ritual For Quetzal Coatl” bergen einfach so viel Potenzial, dass man dieser Welt nicht mehr entfliehen möchte.
Dabei lässt sich die Liste herausragender Umsetzungen (wie etwa mit “La Voix Qui Prononce Mon Propre Nom”) beliebig fortsetzen.
Wie schon der neuaufgelegte Backkatalog von Rapoon zeigte, weiß man bei Zoharum den Hörer mit etwas Besonderem zu locken.
Und so gibt es auch bei “Music For Rituals” einen zweiten Silberling. Nicht nur Rares, sondern auch Exklusives entfleucht jenem, weshalb man hier einfach nicht zögern darf!
Die eigene Sammlung aufzuwerten, sollte die Devise sein, und alle Freunde von Hybryds sind dazu eingeladen.
Man untermauert mit diesem Stück Musik auf gewohnte Art seine absolute Ausnahmestellung und vermag für viele Stunden zu fesseln. Mein Dank geht an Zoharum und was bleibt, ist eine absolute Kaufempfehlung für ein fantastisches Album.

Mentenebre:
Sin lugar a dudas los padres de la música ritual oscura no son otros sino Hybryds, un proyecto formado por un elemento femenino –Yasnaia- y un elemento masculino –Magthea-. Y digo elementos puesto que más que las personas, son las energías de estos dos seres las que dan a luz una música concebida para su uso ritual.
La trayectoria de Magthea hay que incardinarla en la revolución musical de los ’80, cuando el industrial estaba en pleno desarrollo. Es en concreto la etapa en que perteneció a los grandes del industrial que son The Klinik. Fue ya por esas fechas cuando Magthea comenzó a plantear la música como ritual y vieron la luz algunas maquetas y pequeñas grabaciones que sentarían las bases de lo que sería Hybryds ya en los ’90. (Parte de esas rarezas las podemos escuchar en el CD extra que acompaña a esta reedición).
Hybrids – „Music for Rituals (Reedición)”Será con la llegada de Yasnaia cuando el sonido de raigambre industrial que venía desarrollando Magthea en solitario se transforme. Se vuelve orgánico, chamánico, tántrico, con la presencia de instrumentos acústicos y la voz druídica de Yasnaia. Fruto de la llegada de Yasnaia y su toma de posición en el proyecto es este álbum que hoy reseñamos: “Music for Rituals” que ve la luz por vez primera en 1992.
Y es que Hybryds forman parte de toda una escena europea que va a desarrollar todo un elenco de nuevas musicalidades que provienen del industrial y que suponen toda una revolución musical dentro del dark. The Moon Lay Hidden Beneath a Cloud, Allerseelen, Blood Axis, Rosa Crux, Sopor Aeternus –y cito sólo algunos de los más relevantes- van a dar una vuelta de tuerca a la música oscura que viene tanto del gótico como del industrial. Una edad de oro sin lugar a dudas.
La clave de Hybryds es la fusión de elementos arcanos y contemporáneos de raigambre cultural y del conocimiento. El mito como fundación del ritual y de la magia. Esa es la propuesta de Hybryds. Si gente como Current 93 había propuesto la invocación crowleyana en “Lashtal”, Hybryds propone toda una mágica práctica a través de su música. Melodías para invocar, para el autoconocimiento, para la evolución personal. Esto es lo que encontraremos en “Music for Rituals”. El sonido que hallareis aquí es novedoso, todavía hoy, pues es una música de raíz chamánica pero con la perspectiva contemporánea: una búsqueda del pasado ancestral pero con los instrumentos del presente. Una manera de reivindicar el origen mítico de la humanidad en un tiempo de alienación.
Además, como ya mencionaba más arriba, esta reedición viene con un CD extra que recopila varias rarezas y temas inéditos de la primera época de Hybryds, anterior a la llegada de Yasnaia y que abarcan el período de 1983 a 1988, de corte más industrial.
La importancia que tiene este disco y además el formato con el CD extra lo convierten en una pequeña joya que no debe faltar en la colección de los asiduos a la música postindustrial que se desarrolla en diversas vías a partir de los ’90 y de lo que Hybryds son un verdadero referente.

DarkroomRituals / Maeror:
Продолжая переиздавать ранние работы «классиков» постиндустриальной музыки, лейбл «Zoharum» вплотную занялся дискографией бельгийцев «Hybryds» – недавно свет вновь увидел второй полноформатник коллектива, впервые вышедший в 1992 году. За традиционным «Боже, как давно это было!», приходит понимание того, что данная работа за прошедшее время не утратила своей мощи и обаяния – и, если кому-то кажется, что вся современная активность Magthea сводиться только к фотографированию обнаженных  моделей, олицетворяющих образы языческих богинь, то повторное прослушивание «Music For Rituals» можно смело рекомендовать в качестве профилактики.
Ну, а если серьезно, то «музыка для ритуалов» – это одно из самых важных произведений в потоке индустриальных работ девяностых. Созданные в период с 1998 по 1992 годы, тогда еще в тесном сотрудничестве Magthea с Yasnaia и при участии Vidna Obmana (его трудно не услышать на «The Garden At The Sea»), треки альбома демонстрируют все то, что называется «ритуальной музыкой» во всех ее временных, социальных и этнических воплощениях. Мы все совершаем ритуалы каждый день – от ритуала  умывания до ритуала ремонта (не удержусь и замечу, что именно свидетелем это ритуала я стал, послушав «Aquahypno»), от молитвы до секса, от рождения и до смерти. Все это здесь – в глиняных первобытных скульптурах, в кольцах древних кострищ, под глыбами дольменов и в чащах джунглей, где стоят еще всеми покинутые святилища. В христианской символике (использованы католические песнопения) и ориентальных мотивах, в ритмах гамелана, в экстатических увещеваниях шамана и пении жриц. Эту музыку, сейчас, спустя более чем двадцать лет, легко назвать примитивной – ну что тут казалось бы, сложного? Бесконечные цепочки стального ритма и железной перкуссии, закрученные вокальные петли, полевые записи, этнические инструменты, сумрачная электроника, ни на секунду не позволяющая подумать о светлой стороне ритуального действа и намекающая порой, что без жертвоприношений и «темных» богов человек никогда не мог обойтись? Но этот примитивизм, туго переплетающий времена, культуры и события, и создает ощущение подлинности, когда на несколько минут слушатель переносится в Древний Египт и Шумер, на пирамиды ацтеков или под своды пещер первобытных людей, чтобы понять, насколько важными были в их жизни все эти архаичные церемонии и действия, связь с которыми мы все никак не утратим, даже не смотря на всю нашу рациональность и культурность.
Переиздания подобных работ интересны еще и теми бонусами, которые автор раскопал в своем архиве. Второй диск собрал треки с раритетных сборников и неизданные работы. И, если  «Crowds Of People» и «Azjemz» представляют собой «Гибридовские» стандарты, то на остальных вещах стоит остановиться. «Saxapulations» и «Soundpainting Part 2» созданы вместе с саксофонистом Барри Эдгаром Пилчером, их звучание уходит далеко за привычные границы, очерченные музыкой проекта. «Saxapulations» очень близок к психоделической электронике семидесятых, можно вспомнить о ранних работах Клауса Шульце. Это очень сильный и интересный трек, поглощающий мысли и расширяющий пространство до бесконечных пределов. «Soundpainting Part 2» в чем-то вторит ему, но это уже прогулки саксофониста по джунглям, где жрецы выбирают место силы для нового храма, и хриплое дыхание саксофона, мимикрируюшее под разнообразные экзотические инструменты, поддерживает их транс. В «Girl Hunter» группа обратила взгляд на Восток: шумит море, кричат чайки, на вершине холма кто-то перебирает струны кото, в то время, как мужчина и женщина о чем-то говорят друг с другом. И их диалог – это целая история, понятная даже при наличии языкового барьера. История, начинающаяся со слез и заканчивающаяся эротичными стонами, не оставляющими никаких сомнений в происходящем.
Переиздание «Music For Rituals» не только будет не лишним поставить на полку, но и послушать несколько раз, оживляя в памяти «классическое» звучание выдающегося коллектива и открывая неизведанные и очень интересные стороны в его истории.

Darkroom:
Torna a rivivere „Music For Rituals”, gioiello ritual-industriale dei primi anni ’90. La Zoharum ne pubblica una expanded version confezionata in un massiccio digipak, contenente anche un secondo dischetto con rarità e materiale inedito. L’album segnava la seconda fatica discografica sulla lunga distanza del collettivo belga Hybryds, di fatto uno dei tanti inclassificabili progetti di fine anni ’80 che raccoglievano dalle ceneri di un grande passato i semi per la creazione di qualcosa di nuovo. I primi lavori della band rappresentano forse la parte più geniale e innovativa di una carriera che non è stata un esempio di uniformità, segnata da varie sperimentazioni e cambi di rotta alla costante ricerca di una diversità che, di questi tempi, farebbe paura. Stilisticamente l’album è il gemello del debut „Mythical Music From The 21st Century”, anch’esso ristampato di recente dalla Zoharum. Tecnicamente entrambi i titoli possono essere definiti come 'mail art music’: musica raccolta in luoghi diversi e da gente diversa, successivamente rielaborata con un registratore multitraccia (nella fattispecie un 'vecchio’ TASCAM a quattro tracce). Dalla sovrapposizione delle registrazioni nascevano questi splendidi lavori che incrociavano, con piglio lo-fi, tonalità etniche e sentori industriali, dando luogo ad un genere che non avrà mai un seguito preciso. Le similitudini sono possibili con i coevi The Moon Lay Hidden Beneath A Cloud, con Zero Kama o anche coi Voice Of Eye, o ancora con Allerseelen e coi giapponesi Vasilisk, a prescindere dai metodi di composizione completamente diversi che intercorrono tra un progetto e l’altro. Iniziava così l’esplorazione della magia rituale da parte della nuova grey area: un’evoluzione di quella oscurità che negli anni ’80 si sapeva meglio concedere al grande pubblico, e che adesso si addentrava in tematiche e soluzioni molto più ostiche, figlie dei primi Psychic TV. I 16 brani si basano su una circolarità tribale fatta di percussioni, linee para-melodiche ossessive, litanie ancestrali e piccoli rumori evocativi. La ripetizione dei singoli elementi sovrapposti crea uno stato di trance mistica, base per quella „musica mitica del XXI secolo” veicolo di conoscenza interna e legame tra la cultura antica e quella contemporanea. Ad arricchire la già consistente opera abbiamo un secondo CD composto da cinque tracce risalenti ad un periodo antecedente l’album, compreso tra il 1983 e il 1988. Il clou è costituito dalle due lunghe tracce „Saxapulations” e „Soundpainting Part 2”, messe a punto in collaborazione con il sassofonista Barry Edgar Pilcher (in seguito membro fisso degli Hybryds): qui il sax si fonde con i delay di una Korg creando un’aura magica inimmaginabile e, nonostante i tempi (erano ancora gli anni ’80), molto più efficace di tanti esperimenti odierni supportati dai software. I pezzi furono stampati in una compilation della 3RioTapes, label della band, insieme ad „Azjemz”, altro breve brano perfettamente in linea con il gusto espresso nell’opera. Altrettanto aderente alle ritmiche tribali è l’inedito „Crowds Of People”, realizzato insieme ad Alpha Project, mentre ben più curioso appare lo sterminato „Girl Hunter”: circa mezz’ora di suoni sperimentali che ripercorrono la collaborazione involontaria ed estemporanea con un certo Michel, tra note di koto, campionamenti da film sadomaso e qualche inserimento di violoncello, per un risultato orientaleggiante e seducente. Se da un lato „Music For Rituals” rimane un lavoro imperdibile per chi anc

Darknation:
„Music for Rituals” jest już trzecim krążkiem Hybryds w Zoharum. Wcześniej ukazały się reedycje „Music From the 21st Century” oraz „Soundtrack for Antwerp Zoo Aquarium”. Wytwórnia kolejny raz pozwala słuchaczom zapoznać się z klasycznymi albumami wielu znaczących projektów i chwała jej za to. Pewnie nie jestem w odosobnieniu ale ja mam okazję usłyszeć ten album po raz pierwszy w życiu. Tym razem mam szczęście posłuchać wypasionej edycji dwupłytowej zapakowanej w gruby, ładny digipack.
Pierwszy dysk to szesnaście utworów i ponad siedemdziesiąt minut muzyki która powstała w latach 1988-1992 w czterech różnych miejscach z udziałem kilku muzyków (np. znany twórca dark ambientu Vidna Obmana ). Materiał został zarejestrowany na 4-śladowej taśmie, później odpowiednio całość potraktował swoimi dźwiękami Sand Nys. Album jest umiejętnie zróżnicowany i nie znużył mnie co jest bardzo łatwe w tak długim czasie. Podoba mi się od zawsze muzyka która bazuje na etnicznym fundamencie a tutaj mam tego bez liku. Pojawiają się oczywiście marszowe, bardziej industrialne rytmy ale zdecydowanie nie psują one nastroju a dodają element transu i surowości całego materiału. Na pewno ci którzy kochają różne plemienne śpiewy i korzenny surowy klimat powinni być zadowoleni. Mi najbardziej spodobała się niezwykła autentyczność tej muzyki. Nie ma tutaj udawania z komputera, słychać jest czas i miejsce w którym została nagrana przez co brzmi on niezwykle autentycznie.
Druga płyta to 5 rarytasów i również ponad siedemdziesiąt minut muzyki z lat 1983-1988. Wydaję mi się że są one nieco lżejsze gatunkowo, są klimaty z jedynki ale dużo więcej słychać jest improwizacji i eksperymentu. Na pewno na uwagą zasługuje współpraca z brytyjskim saksofonistą Barry Edgarem Pitcherem oraz kończące orientalny piąty numer z ciekawym dźwiękami zagranymi na japońskim instrumencie o nazwie koto. Pozostałym numerom bliżej jest stylistycznie do rytuałów z pierwszego dysku.
Otwartym i poszukującym słuchaczom „Music for Rituals” na pewno przypadnie do gustu. Dla gówniarzy takich jak ja płyta myślę że płyta ma nie tylko ma wymiar historyczny ale przede wszystkim geograficzny. Muzycznym podróżnikom nie może się ona nie spodobać!

Mroczna Strefa / Puszka Pandory:
Tytuł tego dwupłytowego wydawnictwa mówi już wiele. HYBRYDS, jako jedna z czołowych rytualistycznych formacji w drugiej połowie lat 80-ych i w latach 90-ych, brnie tutaj dalej w mocno okultystyczną, nawiedzoną i na ogół minimalistyczną muzykę, która jednak nie daje się zamknąć do konkretnej szufladki, a bogactwo pomysłów, mimo bardzo mocno ograniczonych możliwości studyjnych (nagrań dokonano na czterośladowym magnetofonie), daje po raz kolejny pojęcie, jak bardzo kreatywna była ta belgijska formacja. Czerpiąc sporo z pre-industrialu i awangardy muzycznej potrafiła stworzyć bardzo wyraziste i jedyne w swoim rodzaju dźwięki poukładane w znanym jedynie muzykom szyku, a które oscylują od bardzo onirycznych i subtelnych kompozycji z żeńskim głosem niejakiej Yasnai (vide „The Garden At the Sea”, „Dark Ages”), poprzez inspirowane world music kompozycje, w których sięgnęli między innymi po muzykę z Ekwadoru („Ritual For Quetzal Coatl”), awangardowe odloty w stylu EINSTURZENDE NEUBAUTEN, CABARET VOLTAIRE i COIL, klasycznie elektroniczną muzykę sięgającą korzeniami lat 70-ych, psychodeliczne, prawie że jazzowe improwizacje, dark ambientowe pejzaże, aż po rytualno-industrialne dziwactwa, które mogą się kojarzyć co niektórym z dokonaniami na przykład DEUTSCH NEPAL („Aquahypno”). HYBRYDS posiłkuje się na pierwszym dysku nielicznymi samplami, które odpowiednio zniekształcone i dopasowane do pozostałych dźwięków tworzą nową jakość. Dla przykładu chóry wzbogacają w pewien sposób sakralną kompozycję „Apes”, a wspomniane wokalizy i brzmienia wiolonczeli w wykonaniu Yasnai nieco rozświetlają dość mroczny przekaz belgijskiego przedsięwzięcia, choć z drugiej strony silnie operują okultyzmem („The Man With No Shadow”, „Ros Caelestis”). Zresztą oni sami opisują swoją twórczość pod egidą „magii jako siły woli”, zbliżając się tym samym do filozofii Antona Sandora LaVey’a i jednocześnie nawołują do używania własnej mocy w pozytywnym znaczeniu, cokolwiek mieli na myśli… W pracach nad tym albumem, oprócz niewątpliwie lidera i maestro HYBRYDS, Sandy Nijsa (Magthea) i wspomnianej już Yasnai (Leen Smets), uczestniczyli także dark ambientowy muzyk Vidna Obmana oraz jeden z członków włoskiej grupy A.T.R.O.X. Pier Luigi Andreoni. Spora część ich wspólnego dzieła jawi się do dziś, ponad 20 lat po powstaniu tych nagrań, dość interesująco i robi wrażenie mimo niewątpliwego minimalizmu oraz pewnej takiej pierwotności. Wielu artystów, którzy rozpoczęli swoją działalność w latach 90-ych czerpało z ich wczesnej twórczości, dzięki czemu doczekaliśmy się takich wizjonerów, jak ENDURA czy ORRYELLE & THE HERMAPHRODITIC CHAORDER OF THE SILVER DUSK. Drugi krążek w tym zestawie to już rarytasy i niepublikowane utwory HYBRYDS z lat 1983-1988. Pierwszy z nich to właśnie reprezentant tej drugiej grupy. „Crowds of People” jest owocem współpracy Sandy Nijsa z ALPHA PROJECT, czyli Markem Burghgraeve (m.in. SOMNABULIST) i przynosi nieco ponad sześć minut monotonnego, rytualistycznego granie z etnicznymi elementami i różnymi perkusjonaliami. „Azjemz” to z kolei krótki i bardzo mroczny fragment pochodzący z kasetowej kompilacji 3RIOTAPES. Z innej kasety pod tym szyldem – „Saxapulation” pochodzą dwie następne, już dużo dłuższe kompozycje będące następstwem korespondencyjnej współpracy z saksofonistą Barry Edgarem Pitcherem z Wielkiej Brytanii. Sample improwizacji tego muzyka zostały zmiksowane z muzyką stworzoną przez HYBRYDS, w efekcie czego mamy zupełnie nowe spojrzenie na etniczno – rytualno – jazzowe dźwięki, które wyprzedziły nawet nieco podobną, jazz ambientową twórczość norweskiego muzyka Jana Garbarka i słucha się tego z podobnym zainteresowaniem, jak ewidentnie bardziej autorskich tworów belgijskiej formacji, choć same nagrania pochodzą z dużo wcześniejszego okresu niż „Music For Rituals”, a dokładnie to z 1984 roku. Piąty i ostatni utwór to prawie półgodzinna, muzyczna podróż zainspirowana japońskim filmem „Beautiful Girl Hunter” z 1979 roku i w tym celu Sandy wykorzystał między innymi zbudowany przez spotkanego w knajpie Michela instrument koto, którego sound zmiksował z pozostałymi dźwiękami i samplami głosów ze wspomnianego filmu, czyniąc ten fragment jednym z bardziej interesujących fragmentów całego dwupłytowego wydawnictwa, które jest nie tylko wspomnieniem bardzo ciekawej formacji HYBRYDS, ale też interesującą wędrówką przez różne oblicza okultystyczno – etniczno – postindustrialnej muzyki.

Only Good Music:
Album „Music for Rituals” scala w sobie elementy muzyki etnicznej, ambientu i industrialnej estetyki. Belgijska grupa Hybryds była jednym z prekursorów tego typu syntez, a początki tego kierunku w muzyce można prześledzić „na chłodno”, po ponad dwóch dekadach od premiery dzięki kolejnej reedycji Zoharum.
Choć będzie Wam towarzyszyło uczucie archaiczności, minimalizmu i surowości (bo nie wszystkie elementy muzyki Hybryds przetrwały próbę czasu), warto poświęcić temu albumowi (oraz dyskowi z unikatami) dłuższą chwilę. Jeśli tylko zanurzycie się w tej muzyce stosowną ilość czasu, wymienione wady staną się, w pewnym sensie atutami. Muzyka przepełniona jest oryginalną ornamentyką, a nawet barwną melodyką, czy onirycznym klimatem – zawsze jednak ma indywidualnie rozwiniętą fakturę. Kalejdoskopowa wędrówka drobnych, wyrazistych etnicznych motywów, rytmiczna kapryśność – wszystko to daje obraz autentyczny i nie stoi w sprzeczności z płynnością narracji oraz rozegraniem napięcia. Wrażenie ciągłego narastania wewnętrznej dynamiki nie prowadzi do poczucia przesytu (mimo ponad 2 godzin muzyki!) i wrażenia muzycznej pustki. Reedycja Zoharum pokazuje bowiem nie tylko wizjonerski dar narzucania muzyce żywej, wewnętrznej pulsacji, którym byli obdarzeni Sandy Nijs i Leen Smets, ale przede wszystkim kreatywność i umiejętność wytworzenia unikalnej atmosfery muzyki przy tak skromnych możliwościach technicznych.
Dodatkowy album wypełniają nagrania rzadkie i unikatowe, z których bez wątpienia wyróżnia się efekt korespondencyjnej kolaboracji z saksofonowym projektem Barrego Edgara Pilchera.

Nowa Muzyka:
Wspomnienie sprzed ponad dwóch dekad – czyli reedycja płyty wyznaczającej kanon rytualnego industrialu i ambientu.
Kiedy twórcy skupieni w ruchu industrialnym końca lat 70. odrzucili całą współczesną cywilizację z jej metafizycznym zapleczem, w poszukiwaniu pozytywnych wartości zwrócili się  w stronę przed- i antychrześcijańskiej duchowości. To w naturalny sposób doprowadziło ich do fascynacji okultyzmem i pogaństwem.
Ślady pierwszych prób odtwarzania pradawnych rytuałów można znaleźć już w najwcześniejszych dokonaniach grupy Psychic TV. Opublikowany przez nią w 1982 roku krążek „Themes” (dodany do debiutanckiego „Force The Hand Of Chance”) przyniósł transowe eksperymenty, czerpiące garściami z tradycji muzyki etnicznej Tybetu, Nowej Gwinei czy Afryki, ale też uzupełnione awangardową elektroniką. Nagrania te stały się wyznacznikiem nowego brzmienia, które szczególnym wzięciem zaczęło się cieszyć pod koniec tamtej dekady.
Jednym z projektów specjalizujących się w rytualnym industrial był w tamtym czasie projekt Hybryds. Powołał go do życia belgijski muzyk Sandy Nijs, znany wcześniej z działalności pod pseudonimem Magthea (od „Magische Theater” z książki „Wilk stepowy” Hermana Hesse). Mając za sobą elektroniczne eksperymenty we wczesnej inkarnacji projektu The Klinik, jak również autorskie realizacje, w drugiej połowie dekady zaczął szerszą działalność pod szyldem Hybryds, współpracując z innymi artystami ze sceny industrialnej.
Najważniejszą postacią w projekcie okazała się Leen Smets, która przyjęła pseudonim Yasnaia. Nijs usłyszał ją w kościelnym chórze – i szybko wciągnął do współpracy. W przeciwieństwie do swego starszego kolegi, który zawsze deklarował się jako ateista, młoda dziewczyna mocno weszła w okultystyczne praktyki. Ponieważ nie tylko śpiewała, ale grała również na wiolonczeli, odcisnęła wyraźne piętno na muzyce Hybryds. W pracach duetu brał udział również belgijski spec od mrocznego ambientu, Vidna Obmana, Pier Luigi Andreoni z włoskiej grupy nowofalowej A.T.R.O.X. oraz Mark Burghgraeve z minimalowego projektu Somnambulist. W ten sposób powstała kolekcja nagrań, opublikowana na krążku „Music For Rituals” w 1992 roku.
To modelowy wręcz przykład typowej dla tamtych czasów syntezy etnicznych wpływów, ambientowej elektroniki i industrialnych preparacji. Większość kompozycji skoncentrowana jest wokół plemiennej rytmiki, którą uzupełniają oniryczne pasaże syntezatorów, wsparte przemysłowymi efektami. Tak dzieje się chociażby w „Aquahypno”, „La Voix Qui Prononce Mon Nom Propre” czy „Vayu”. Kiedy do tego zestawu brzmień dołącza eteryczny głos wokalistki, robi się bardziej melodyjnie i nastrojowo – jak w „The Garden At The Sea”, „Dark Ages” czy „Drifting Moon”. Momentami muzyka zostaje jednak zdominowana przez industrialne odgłosy, w efekcie czego nabiera cech horrorowego soundtracku („A Door To Perception” czy „The Man With No Shadow”). Stąd blisko do utworów odwołujących się do wczesnych dokonań duetu Coil – wpisujących marszowe rytmy w ambientowe pejzaże („Ritual For Quetzal Coatl” czy „Agape”).
W chwili swej premiery muzyka z płyty Hybryds stanowiła nowoczesną kodyfikację rytualnej wizji industrialu i ambientu. Nic więc dziwnego, że tropem wyznaczonym przez ten krążek poszło wielu młodszych wykonawców. Z czasem estetyka ta została jednak strywializowana, kojarząc się obecnie bardziej z mdłym new age niż z kontrkulturowym industrialem. Niestety – w tę stronę poszła również dalsza twórczość Hybryds, osuwając się z czasem w kierunku wizualnego i muzycznego kiczu.
Być może dlatego również „Music For Rituals” nie robi już teraz zbyt dużego wrażenia. Spora w tym wina wykorzystanych instrumentów. Syntezatory stosowane przez elektronicznych twórców w drugiej połowie lat 80. miały irytująco plastikowe brzmienie. Dlatego czas obszedł się z nagraniami powstałymi z ich wykorzystaniem niezbyt łaskawie. W tym kontekście lepiej wypadają bonusowe nagrania z drugiego krążka, pochodzące z wcześniejszego okresu. Tutaj zamiast etnicznych odwołań czy zawodzących wokaliz mamy prosty syntezator, automat perkusyjny oraz saksofon. Takie zestawienia wypadają mniej konwencjonalnie – i bronią się do teraz.
Najciekawszy jest jednak epilog, jaki dopisało do działalności tego projektu samo życie. Zaangażowana w okultystyczne praktyki Yasnaia przeżyła w 1999 roku poważne załamanie nerwowe i została poddana leczeniu w zakładzie zamkniętym. „Nie miałem z nią kontaktu od tamtego czasu” – powiedział z rozbrajającą szczerością Magthea w jednym z ostatnich wywiadów.

Musickmagazine:
Takie wznowienia to ja rozumiem. Po Mythical Music From the 21st Century, rodzima Zoharum uderza z kolejną, tym razem 2-płytową reedycją tego belgijskiego projektu, a mianowicie jego pierwszym pełnym albumem będącym jednocześnie jednym z najważniejszych nagrań w historii rytualnego ambientu/industrialu.
Na debiutancki album Sandy Nijsa składa się 16 utworów powstałych w latach 1988-1992 nagranych w różnych miejscach na 4-śladowcu we współpracy z wieloma różnymi artystami. Najważniejsi z nich to wiolonczelistka i wokalistka Yasnaia oraz Vidna Obmana (jeden z bardziej znanych twórców dark ambient), choć pod hasłem credits widnieje również nieznany muzyk uliczny z Ekwadoru. Jak nietrudno się więc domyślić muzykę zawartą na debiutanckim albumie tego projektu wypełniają elementy muzyki etnicznej, z której część to nagrania terenowe z różnych stron świata, mroczne ambientowe tekstury i klasyczne industrialne rytmy. Sam materiał jest mocno zróżnicowany. Część utworów bazuje głównie na dźwiękach etnicznych o różnym charakterze (różne plemienne śpiewy, bębny, dźwięki instrumentów, których pewnie na oczy nie widziałem), inne zdominowane są przez marszowe industrialne rytmy, ale wszystkie łączy transowy charakter i rytualna atmosfera o często egzotycznym charakterze. Nie ich pochodzenie jest tu jednak najważniejsze, a pierwotny, korzenny wydźwięk całości. Złośliwi powiedzą, że nagrania te brzmią dziś archaicznie i pewnie będą mieli trochę racji, ale fakt ten jedynie dodaje im tej surowej, eksperymentalnej autentyczności, której w czasach łatwego dostępu do odpowiedniego sprzętu i wszelakich sampli jakby coraz mniej. Dla mnie osobiście jest to atut, a zawartość Music For Rituals i dziś może robić ogromne wrażenie, czego jestem zresztą żywym przykładem. Na drugim dysku znajdziemy rzadkie lub niepublikowane wcześniej nagrania, które jakościowo nie odstają od właściwiej części płyty, choć ich charakter jest nieco inny. Wystarczy wspomnieć o dwóch numerach zbudowanych na dźwiękach saksofonu czy rewelacyjnym, orientalnym Girl Hunter opartym na tradycyjnym japońskim instrumencie – koto.
Cieszą mnie takie wznowienia. Music For Rituals warto bowiem poznać nie tylko dla jej wartości historycznej. To po prostu kawał świetnej, mocno uduchowionej muzyki bardzo wysokiej klasy. A że klejnot ten jest nieoszlifowany? To tylko dodaje mu uroku tyle, że trzeba odpowiedniej wrażliwości żeby go docenić. Na szczęście obcując z takimi płytami można ją u siebie wykształcić do czego szczerze zachęcam – byle nie jako tło do codziennych czynności, bo to jak mieszanie doskonałej whisky z colą z Biedronki.